Home
Kennis en Economie
Recht en Veiligheid
   archief februari 2006
archief december 2005
archief november 2005
archief juli 2005
archief juni 2005
archief mei 2005
archief april 2005
archief maart 2005
archief februari 2005
archief januari 2005
2004
archief 2005
Europa
Jihad vs McWorld
E-government
Nieuwe democratie
Columns
Politici
Overzicht thema`s
Verkiezingen
Tools
Het Belgenrapport
Nieuwsbrief
Colofon
Poldi.Net




Kabinet draait ontwikkelingen extern veiligheidsbeleid terug
Steven de Jong Gepost:     maandag, 12 september 2005, 21:30
Van:     < Steven de Jong >
URL:     < http://www.politiek-digitaal.nl/colofon/redactie >

De effectafstanden op de provinciale risicokaarten verdwijnen per 1 januari 2006. Dat heeft de ministerraad afgelopen vrijdag besloten. De informatie zou volgens het Kabinet terroristen van dienst kunnen zijn in het plannen van een aanslag. De uitvoering van de aanbeveling van de commissie-Oosting (onderzoek Vuurwerkramp) om burgers inzicht te geven in risico’s gaat hiermee in rook op.

"Burgers moeten meer inzicht krijgen in de risicovolle situaties in hun directe leefomgeving." Dat was één van de belangrijkste aanbevelingen van de commissie-Oosting, het team dat de Vuurwerkramp in Enschede onderzocht. Niet lang daarna ontwikkelde de provincie Friesland de eerste risicokaart waarop burgers konden zien hoeveel slachtoffers er kunnen vallen bij een ontploffing, brand of gaslek op risicovolle locaties.

Model-Risicokaart
Andere provincies volgden, maar toen bleek dat iedere Provincie op zijn eigen manier een kaart ontwikkelde besloot het Interprovinciaal Overleg (IPO) het initiatief te nemen tot de ontwikkeling van een uniform model: de Model-Risicokaart. Daarvoor werd de Wet milieubeheer gewijzigd: gemeenten en provincies kregen de verplichting risicosituaties vast te leggen in een centraal Risicoregister, dat beheerd wordt door het RIVM.

Weigering IPO
Het Kabinetsbesluit tot aanpassing van de Wet Rampen en zware ongevallen is genomen na een voortslepend verschil van inzicht met het Interprovinciaal Overleg (IPO). Het IPO weigerde keer op keer in te gaan op het verzoek van minister Remkes (BZK) om het landelijke beleid te volgen op het vlak van vrije toegankelijkheid van 'terrorismegevoelige' gegevens. Het IPO heeft zich nu neergelegd bij het besluit van de ministerraad. "We verschillen van mening en hebben het kabinet kennelijk niet kunnen overtuigen. De regering neemt zijn verantwoordelijkheid", concludeerde voorzitter Hans Alders van de adviescommissie Veiligheid en Handhaving vrijdagavond tegenover het ANP. "We respecteren deze beslissing."

Discussie na aanslagen Madrid
Het in een cirkel visualiseren (effectafstanden) van het mogelijke aantal doden na een bedrijfsongeluk op de risicokaart, kwam na de aanslagen van Madrid ter discussie te staan. De Kamerleden Wilders en De Krom (VVD) stelden er Kamervragen over. Volgens hen zou dit terroristen in de kaart spelen. Ook de AIVD adviseerde de effectafstanden achterwege te laten.

Afkalving doelstelling risicokaart
Vorig jaar schreef het IPO aan Remkes: "Het niet-tonen van effectafstanden op de risicokaart is naar ons oordeel een zeer belangrijke stap die niet alleen zal bewerkstelligen dat relevante informatie aan de burgers wordt onthouden, maar ook het gevaar in zich bergt dat dit slechts de eerste stap zal blijken te zijn in een verdere afkalving van de doelstelling van de risicokaart."

”Essentiële informatie”
Het IPO kreeg bijval van PvdA-Kamerlid Diederik Samsom. In een interview aan Politiek-Digitaal, mei dit jaar, zei Samsom: "Er is slechts zeer beperkte technische kennis voor nodig om te bepalen welke objecten in Nederland geschikt zijn voor aanslagen. Het weghouden van die effectafstanden op risicokaarten zal dus niet helpen, maar zorgt wel dat de burger essentiële informatie over zijn omgeving ontbeert."

Directeur Crisisbeheersing BZK
In april - op het symposium 'Risico- en crisiscommunicatie in een informatie- en netwerksamenleving' - liet een forum van bestuurders en hoge ambtenaren weten dat ze de visie van het IPO niet delen. "Die tegenwerping heb je altijd, dat een beetje professionele terrorist toch wel aan die informatie komt. Maar dat ontslaat je niet van de plicht als overheid om een paar drempeltjes op te werpen", zei Henk Geveke, directeur Crisisbeheersing op het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Geveke pleitte ervoor – vanuit veiligheidsoverwegingen – terughoudend te zijn in het laten zien van "hoe groot de klap kan worden en hoeveel slachtoffers er kunnen vallen". Volgens Geveke moet er meer nadruk gelegd worden op de betekenis van risico’s. "Het alleen laten zien van risico’s lijkt me niet zo zinvol." De veiligheidsambtenaar acht het belangrijk dat er een “duidelijk verhaal” wordt gecommuniceerd. “De overheid moet laten zien wat ze met die risico’s doet en wat je daar als burger zelf mee kunt.”

“Je jaagt de bevolking de stuipen op het lijf”
Fons Hertog, de burgemeester van Haarlemmermeer, was helemaal niet te spreken over deze vorm van risicocommunicatie. "Met die risicokaarten jaag je de bevolking de stuipen op het lijf! Ik zie niets in die kaarten met rode stippen!" Ondanks het angstaanjagende element dat Hertog herkent in risicokaarten, denkt hij toch dat de burger er weinig van opsteekt. “Als ik mezelf nou eens als doorsnee burger probeer te beschouwen, wat ik natuurlijk niet ben. Dan denk ik toch van, hoe zou ik daar mee omgaan? Hm, kaart met stippen, denk ik dan. Ik ga weer over tot de orde van de dag. En zo doen de meesten dat. Wat is de functie daar nou van?"

Veiligheid gaat boven transparantie
Het lijkt erop dat minister Remkes - na mislukte onderhandelingen met het IPO en de bijval van crisisdeskundigen - de balans heeft opgemaakt. Veiligheid prevaleert voor hem in dit geval boven het recht om te weten wat voor risico een burger in zijn leefomgeving loopt.

De officiële lezing van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties luidt: “Het kabinet vindt nu veiligheid belangrijker dan onbeperkte toegang tot openbare overheidsinformatie via de risicokaart. Met behulp van de effectafstanden zou een kwaadwillende persoon vrij eenvoudig en anoniem op internet kunnen bekijken op welke objecten een aanslag de grootste impact heeft. Met de wetswijziging is dat niet meer mogelijk.”

Het wetsvoorstel waar de ministerraad mee heeft ingestemd gaat nog voor advies naar de Raad van State. De inhoud van het voorstel en van het advies worden pas openbaar bij de indiening ervan bij de Tweede Kamer.

Bekijk reacties (1) Post reactie